Pages

Ads 468x60px

5 Jul 2012

صورة نادرة لقائد ثوراة الكورد ملا مصطفى برزاني مع الرئيس الاسرائيلي زلمان شازار في عام 1969


rihmtî Mela Mistefayê Barzanî û serokê israel zalman şazar li israel sala 1969
صورة نادرة لقائد ثوراة الكورد ملا مصطفى برزاني مع الرئيس الاسرائيلي زلمان شازار في عام 1969

-----
rimtî Mela Mistefayê Barzanî li israel sala 1969صورة نادرة لقائد ثوراة الكورد ملا مصطفى برزاني في القاعدة العسكرية الجوية الاسرائيلية عام 1969
ev herç nave wî şamo yê herça ji çîyayên kurdistanê Mullah Mustafa Barzani dîyarîker serokê isrle zalman şazar sala 1968صورة نادرة لدب شامو احد دبب كوردستان وشامو كان دب القائد مصطفى برزاني تم اهدائها الى رئيس اسرائيل زلمان شازار في عام 1968
-----------------


هه‌ڵبژاردنه‌كانی ئێران و بایكۆت

نوسینی: مه‌ولوود ئافه‌ند 
ماوه‌یه‌كی كه‌م ماوه‌ بۆ هه‌ڵبژاردنی نوێنه‌رایه‌تی په‌رله‌مان له‌ ئێران، كه‌ له‌ ئێستادا شه‌ڕی ناو باڵه‌كانی ئه‌و كۆماره‌ ده‌ستی پێكردووه‌، به‌تایبه‌ت له‌ نێوان هه‌ر دووك باڵی موحافیزه‌كار و ریفۆرمخوازه‌كان كه‌ به‌ سه‌وزه‌كان ده‌ناسرێن. هه‌ر له‌سه‌ره‌تاوه‌ باڵی ریفۆرمخۆاز بڕیاریداوه‌ بایكۆتی نۆهه‌مین خوولی هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی ئێران بكات، به‌و پێه‌ی كه‌ به‌شێكی زۆر له‌ ئه‌ندامان و سه‌ركرده‌كانی باڵی ریفۆرمخواز له‌ ناو زیندانه‌كاندا ده‌ستبه‌سه‌رن و تا ئێستا چاره‌نووسی سه‌رۆكه‌كانیان نادیارن. بۆیه‌ باڵی سه‌وزه‌كان هه‌ر له‌ ئێستاوه‌ كار له‌سه‌ر بایكۆتكردنی گشتی ئه‌م خووله‌ش له‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی په‌رله‌مان ده‌كه‌ن و ئاماده‌ نیین نوێنه‌ری خۆیان بنێرن بۆ ناو په‌رله‌مان (مه‌جلیسی ئیسلامی) كه‌ وه‌ك شانۆگه‌رییه‌ك چاوی لێده‌كرێت.
فه‌زای سیاسی ناوخۆی ئێران له‌ ئێستادا تووشی كۆمه‌لێك ئاڵۆزی و ناكۆكی باڵه‌ سیاسیه‌كانی بووه‌ته‌وه‌، به‌شێوه‌یه‌ك كه‌ له‌ ماوه‌ی 33 ساڵی ته‌مه‌نی ده‌سته‌ڵاتی ئیسلامی له‌و وڵاته‌ تا ئێستا ئه‌و ده‌سته‌ڵاته‌ ئۆتۆكرات و مارژیناڵه‌ به‌ قه‌ده‌ر ئێستا نه‌كه‌وتووه‌ته‌ ناو گێژاوی قه‌یرانه‌كانه‌وه‌ و ده‌سه‌ڵاتیش ئاماده‌ نییه‌ هیچ هه‌نگاوێك بنێ بۆ چاره‌سه‌ركردنی قه‌یرانه‌ ناوخۆی و ده‌ره‌كییه‌كانی ئه‌و سیستمه‌. قه‌یرانه‌كانی ناوخۆی ئێران و گه‌مارۆ نێوده‌وڵه‌تییه‌كان دژی ئێران، شه‌پۆلی عه‌داله‌تخوازی ناو ئه‌و كۆمه‌ڵگه‌ییه‌، كۆڵه‌كانی ئیسلامی سیاسی و ئایدۆلۆژیكی كۆماری ئیسلامی هه‌ژاندووه‌ و رۆژبه‌رۆژ ده‌رئه‌نجامه‌كانی كاردانه‌وه‌ی ده‌بێ له‌سه‌ر ئاستی گوزه‌رانی هاوڵاتییانی ئێرانی، به‌شێوه‌یه‌ك كه‌ چه‌ند رۆژ پێش ئێستا له‌ وتارێكیدا سه‌رۆكی ژووری بازرگانی ئێران و چین ده‌ڵێت: "له‌ چه‌ند مانگی داهاتوودا قاتیوقوڕی خه‌ڵكی كه‌مده‌رامه‌تی ئێران ده‌گرێته‌وه‌".
له‌ ره‌وشی ئێستای رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌راستدا كه‌ به‌ به‌هاری عه‌ره‌بی ناوده‌بردرێت و خه‌ریكه‌ له‌ سوریای هاوپه‌یمان و دۆستی ستراتیژی  كۆماری ئیسلامی ئێران كۆتایی پێدێت، هه‌ر ئه‌مه‌شه‌ ترسێكی زۆری له‌سه‌ر ده‌سته‌ڵاتدارنی ئێران دروستكردووه‌ كه‌ ناڕه‌زایه‌تییه‌كانی جه‌ماوه‌ری شه‌قامی ئێرانیش بگرێته‌وه‌، له‌لایه‌كی دیكه‌وه‌ ئه‌م خووله‌ له‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی په‌رله‌مانی ئێران له‌ كاتێكدایه‌ كه‌ له‌و ماوه‌یه‌دا چه‌ندین سیستمی هاوشێوه‌ی كۆماری ئیسلامی تووشی رووخان بووته‌وه‌، له‌ رێگه‌ی خۆپێشاندان و ناڕه‌زایه‌تی ده‌ربڕین له‌ دژی گه‌نده‌ڵی و مۆنۆپۆڵكردنی هه‌موو كایه‌كانی ژیانی كۆمه‌ڵگه‌، له‌به‌رانبه‌ر ئه‌و شێوازه‌ حوكمڕانییه‌ دیكتاتۆره‌. بۆیه‌ كۆماری ئیسلامی رۆژبه‌رۆژ گۆشه‌گیرتر ده‌بێ و له‌ ئێستادا تووشی هه‌مان چاره‌نووس بووه‌ته‌وه‌، ته‌نانه‌ت تا ئێستاش باڵی موحافیزه‌كار به‌رده‌وامن له‌سه‌ر سیاسه‌تی به‌ ئه‌تۆمیكردنی ئێران، وه‌ستانه‌وه‌ له‌ دژی بڕیاره‌كانی كۆمه‌ڵگه‌ی جیهانی له‌ مه‌سه‌له‌ی به‌رنامه‌ ئه‌تۆمییه‌كه‌ی و سیاسه‌تی ئه‌نتی رۆژئاوا و ئه‌مریكا له‌ رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاستدا، كه‌ تا دێت چانسی مانه‌وه‌ی ئه‌و سیستمه‌ كه‌متر ده‌بێته‌وه‌ و ناتوانێت درێژه‌ به‌ حوكمی گشتگیری خۆیان بده‌ن له‌ ژێر ناوی ئایین و داگیركردنی پیرۆزییه‌كان.
ته‌قینه‌وه‌ی شه‌قامی ئێران به‌ رووی به‌رپرسانی ئه‌م وڵاته‌، وه‌ك ئه‌گه‌رێكی به‌هێز چاوی لێده‌كرێت، به‌تایبه‌ت باڵی موحافیزه‌كاری ناو ده‌سه‌ڵاتی ئێران كه‌ له‌ هه‌موو روویه‌كه‌وه‌ ده‌ستیان گرتووه‌ به‌سه‌ر ئه‌و حكومه‌ته‌دا و ئاماده‌ نیین هیچ ریفۆرم و گۆرانكارییه‌ك ئه‌نجام بده‌ن له‌ ئاراسته‌ی باشتركردنی دۆخ و گوزه‌رانی ژیانی هاوڵاتییان، به‌تایبه‌تی ناوچه‌ كوردنشینه‌كان كه‌ په‌راوێزخراوی ئه‌و ده‌سته‌ڵاته‌ن و هه‌ژاری و بێكاری و جینۆسایدی سپی (مادده‌ هۆشبه‌ره‌كان) له‌ هه‌موو لایه‌كه‌وه‌ ئه‌و ناوچانه‌ی ئیفلیج كردووه‌، به‌ تایبه‌ت دیارده‌ی خۆكوژی كه‌ دیارترین ده‌رئه‌نجامی ئه‌و بارودۆخه‌یه‌ و رۆژبه‌رۆژ ئاماری له‌ به‌رزبوونه‌وه‌دایه‌.
هه‌رچه‌نده‌ له‌ سیسته‌می كۆماری ئیسلامی ئێراندا، هه‌ڵبژاردن به‌شێوه‌یه‌كی دیموكراتیك به‌رێووه‌ ناچێ و زیاتر وه‌ك شانۆگه‌رییه‌ك ته‌ماشا ده‌كرێت، بۆیه‌ له‌ ئێستاوه‌ هه‌موو لایه‌نه‌كانی ئۆپۆزیسیۆن به‌شێوه‌ی پێشوه‌خته‌ بایكۆتی ئه‌و خووله‌ی هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانییان كردووه‌، ئه‌و بایكۆتكردنه‌ی هێزه‌كانی ئۆپۆزیسیۆنی ئێران به‌تایبه‌ت كورده‌كان كه‌ ئه‌زموونێكی دورودرێژیان هه‌یه‌ له‌و روویه‌وه‌. هاوكات سوپای پاسدارانیش وه‌ك دژكردووه‌یه‌ك هه‌ر له‌ ئێستاوه‌ ده‌ستی كردووه‌ به‌ هه‌ڕه‌شه‌ و تۆقاندن به‌ تایبه‌ت له‌ دژی ئه‌و لایه‌نانه‌ی كه‌ داوای بایكۆتی هه‌ڵبژاردنه‌كان ده‌كه‌ن، به‌ڵام نه‌بوونی كۆده‌نگی حزبه‌كانی روژهه‌ڵات له‌سه‌ر هه‌ڵبژادن و پرسه‌ گرنگه‌كانی دیكه‌ كه‌ په‌یوه‌ندی به‌ چاره‌نووسی كورد له‌ ئێراندا هه‌بێت كه‌ وه‌ك هه‌میشه‌ خۆی دووباره‌ ده‌كاته‌وه‌، لایه‌نه‌ كوردییه‌كانیش تا ئێستا نه‌یانتوانیووه‌ ئه‌و پڵاتفۆرمه‌ هاوبه‌شه‌ی كه‌ كورد له‌ رۆژهه‌ڵاتی كوردستان چاوه‌ڕێی ده‌كات دروست بكه‌ن.
-----------------

ئێران سەری مارەكەیە؟

مەولوود ئافەند..
ئەوەی لە ئێستادا لە ناوەندە سیاسییەكان و راگەیاندنەكانی جیهاندا زیاتر بووەتە مژاری باس و گفتوگۆ، مەسەلەی (بەهاری عەرەبی) و كۆتایی دەسەڵاتە دیكتاتۆرەكانی ناوچەكەیە. لە بەهاری رۆژهەڵاتی ناوەڕاستی نوێدا ئەوەی زیاتر پەیوەندیی بە مەسەلەی گۆڕانكارییەكی جددییەوە هەیە، پرسی ئێران و بەرنامە ئەتۆمییەكەیەتی كە زیاتر لە هەموو ئەگەرەكان مەترسی بۆ سەر ناوچەكە و جیهان دروست كردووە كە لەو ناوەندەدا وڵاتی ئیسرائیل زیاتر هەست بە مەترسییەكانی بەرنامەی ئەتۆمیی كۆماری ئیسلامی دەكات و بەردەوام لە هەوڵی دروستكردنی كۆدەنگییەكدایە بۆ هێرشێكی ئاسمانیی لەناكاو بۆ سەر بەرنامەی ئەتۆمیی كۆماری ئیسلامیی ئێران كە چەند رۆژ پێش ئێستا بەرپرسانی ئیسرائیل بە شێوەیەكی فەرمی لە راگەیاندنەكانی خۆیاندا باسی پلانی ئەو هێرشیان كردبوو بە مەبەستی راگرتنی ئەو بەرنامەیەی ئێران تەنانەت ئەگەر هەمیشەییش نەبێت، بتوانن چەند ساڵیكی تر ئێران لە گەیشتن بە بۆمبی ئەتۆمی دوور بخەنەوە و ئەم پڕۆژەیە بۆ ماوەیەكیش بێت، ئیفلیجی بكەن.
روخانی سیستەمی دیكتاتۆری لە وڵاتانی عەرەبی ئیسلامی تا ئێستا هیچ كاریگەرییەكی لەسەر ئێران نەبووە و بەرپرسانی ئێرانیش لەبری پەندوەرگرتن لە رووخان و كوشتنی سەرۆكە دیكتاتۆرەكانی عەرەب، لە هەڕەشەكردن و پشتگیریی لە مانەوەی ئەو شێوازە حوكمڕانیانە كە هاوشێوەی خۆیانە بەردەوامن. بە تایبەتی سووریا كە هاوپەیمان و دۆستی ستراتیژیی ئێرانە لە ناوچەكەدا و ئێران لە زۆر رووەوە بە تێكچوونی سیستەمی بنەماڵەیی بەشار ئەسەد نیگرانە كە رەنگە دوا وێستگەی گۆڕانكارییەكانی رۆژهەڵاتی ناوەراست بێت. ئەویش لە رێگەی دەنگی ناڕازیی شەقام و هێزە ئۆپۆزیسیۆنەكانی سووریا بە گشتی و دەبێ چاوەڕۆانی ئەوەش بكەین كە ئێرانیش بكەوێتە لە ژێر مەترسیی ئەو شەپۆلە نوێیە كە بە بەهاری عەرەبی ناسراوە.
ئیسرائیل هیچ كات ئامادە نییە ئێرانیكی ئەتۆمی لە ناوچەكدا قبووڵ بكات و چاوەڕێی ئەوەی بكات كە ئێران بتوانێ بەرنامە ئەتۆمییەكەی خۆی تەواو بكات، بۆیە هەمیشە لە حاڵەتی هێرشدایە بۆ سەر ئێران، بەڵام وڵاتانی هاوپەیمان و بەتایبەتی ئەمریكا بەردەوام خەرێكی ئارامكردنەوەی ئیسرائیلین لە هەڵبژاردنی رێگەچارەی هێرشی سەربازی. ئەوەش لە كاتێكدایە كە ئەمریكاش بۆ خۆی بەردەوام لە حاڵەتی ئامادەییدایە و هەموو بژارەكانی زۆر روون و ئاشكران بۆ ئێران كە لە كۆتاییدا جگە لە هێرشی سەربازی، هیچ بژارێكی دیكە لە ئارادا نییە.
دیارە رۆژئاوا و ئەمریكا باش دەزانن كە تەنیا هۆكاری سەركەوتنی ئێران گەیشتن بە چەكی پێشكەوتووی ئەتۆمییە، هەرچەندە ئەوەش بەس نییە بە تەنیا بۆ ئەوەی شەڕێكی تر لە ناوچەكەدا هەڵبگیرسێت. ئەمریكا لە دوای ساڵی 2003 هەوڵ دەدات كە بە هەموو شێوەیەك سەرچاوەكانی تیرۆر و بەرهەمهێنانی توندوتیژی لە ناوچەكەدا وشك بكات كە زۆربەی وڵاتانی بەرهەمهێنەری تیرۆر و ترس، هاوپەیمانی نزیكی ئێرانن و لە هەموو روویەكەوە لە لایەن ئێرانەوە پاڵشتی دەكرێن. ناكرێت لە دەرەوەی پڕۆژەی (رۆژهەڵاتی ناوەڕاستی گەورە)وە لە بەهاری عەرەبی بڕوانین كە ئەویش ستراتیژییەكی درێژخایەنە لەسەر بنەمای ژیۆپۆلێتیك و ژیۆئێكۆنۆمیك لە ناوچەكدا بۆ دروستكردنی سیستەمیكَی نوێ لە چوارچێوەی بەدیموكراتكردنی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست یان لە فۆرمێكی تردا دەتوانین بڵێن "دیموكراسیی ئەمریكی" پیادە دەكرێت. چونكە ئەو دیموكراسییەی لە عێراقدا لە دایكبووە بە شێوەیەكی سەرەكی بۆ پاراستنی لە هەڕەشە ناوخۆیی و دەرەكییەكانی وەك هەڕەشەی شیعەكان و پاشماوەی چەكدارەكانی سەددام حوسێن، پشت بە پشتیوانی ویلایەتە یەكگرتوەكانی ئەمریكا دەبەستێت . یان ئێران كە بە مەترسی سەرەكی دادەندرێ لە دوای كشانەوە هێزەكانی ئەمریكا و هاوپەیمانانی لە عێراق، ئەوەش لە لایەن بەرپرسانی ئەمریكاوە بە روونی بەدیار كەوتووە كە رۆژانە چەندین گرووپ و رێكخراوی تیرۆریستی لە ناوخۆی عێراق چالاكیان هەیە و لە لایەن ئێرانەوە پڕچەك دەكرێن بۆ كاری تەقینەوە و كوشتنی سەربازانی ئەمریكا. كشانەوەی سەربازانی ئەمریكا لە خاكی عێراق كە ئێران بە هەموو شێوەیەك لە رێگەی مەرجەعە شیعەكانەوە گوشاری دروست كردبوو.
لەناو ئەم نەخشە نوێیەدا ئیسرائیل رۆڵی یەكەمی بەردەكەوێ و دەبێتە داینەمۆی گۆڕان و وابەستەكردن و پشتیوانی لە بەدیموكراتكردنی ناوچەكە لە ژێر هەژموونی ئەمریكادا، بۆیە لێدانی دەهۆڵی شەڕ لە نێوان ئیسرائیل و ئێران و هەندێك لە وڵاتانی عەرەبیدا لە هەمووی زیاتر هەست پێ دەكرێت و ئەگەر لە گۆشەیەكی ترەوە سەیری بكەین، دەبینین كە ئیسرائیل ئەم جارە بە هەموو شێوەیەك خۆی بۆ جەنگی ئێران ئامادە دەكات. ناوەڕۆكی هەڕەشەكان زۆر ئاشكرا و روونە، هەڵبژاردەی هێرشی ئاسمانی بۆ سەر بنكە و بارەگا ئەتۆمییەكانی ئەو وڵاتە لە ئێستادا ئامانجی سەرەكییە لە دوای ئەوەی كە ئاژانسی نێودەوڵەتیی وەزی ناوەكی لە دوایین راپۆرتی خۆیدا كۆمەڵێك گومانی لا دروست بووە لەسەر پڕۆژەی ئەتۆمیی كۆماری ئیسلامیی ئێران، بۆ دروستكردنی بۆمبی ئەتۆمی كە ئێران زیاتر هەوڵەكانی خۆی چڕ كردووەتەوە بۆ تەواوكردنی لەو ماوەیەدا. بەرپرسانی حكوومەتی ئێستای ئێران لەسەر سیاسەتی هەڕەشەكردن لە ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا و دوژمنەكانی لە ناوچەكە و ركەبەرەكانی وەك ئیسرائیل و توركیا هەنكاو دەنین. ئێران وا دەبینێت كە ئەمریكا وەك تەوەری جەنگ ناساندوویەتی و چواردەوری بە بنكەی سەربازی گرتووە، لە پاڵ ئەوەشدا ئیسرائیل لەگەڵ بەكارهێنانی فڕۆكەكانی بۆ هێرشی ئاسمانی، دەتوانێ لە هێزی دەزگای هەواڵگریی نیشتیمانی (مۆساد)یش كەڵك وەربگرێت بۆ تێكشاندنی دامەزراوە ئەتۆمییەكانی ئێران، هێرشی ئیسرائیل بۆسەر دامەزراوە ئەتۆمییەكانی ئێران، كارەكە لە كۆڵ ئەمریكا دەكاتەوە و هەلی بۆ دەڕەخسێنێت تا زیاتر سەرقاڵی گرینگیدان بە چەسپاندنی ئارامی و ئاشتی لە هەندێك ناوچەی عێراق و دەوروبەریدا بێت. كات خێرا تێدەپەڕێت، هەربۆیە مەترسیی ئێران بۆسەر ئەمریكا كەمترە، بەڵام بۆ ئیسرائیل مەسەلەكە تەواو پێچەوانەیە.
دیارە بەشێكی زۆر لە چاودێران و رەخنەگرانی ئۆپۆزیسیۆنی ئێران لە دەرەوی وڵات باسی ئەوە دەكەن كە هێرش بۆ سەر ئێران شتێكی مەحاڵە و ئیسرائیل لە بەرنامەیدا نییە ئەو كارە بكات، چونكە ساڵانێكی زۆرە شەڕێك لە تاریكیدا بەڕەێوە دەچێ لە دژی ئێران لە رێگەی دەزگا هەواڵگرییەكانی رۆژئاوا و ئەمریكا و ئیسرائیلەوە. مەسەلەی تیرۆری زانایانی ئەتۆمی ئێران و ناردنی ڤایرۆسی ئەلێكترۆنی بۆ تێكدانی سیستەمی ئەتۆمیی ئەم وڵاتە، بە مەبەستی راگرتن و خاوكردنەوەی پڕۆژە ئەتۆمییەكانی ئێرانن كە رەنگە ئەوەش چارەسەری كۆتایی نەبێت بۆ ئەوەی ئێران لە مەسەلەی گەیشتن بە بۆمبی ئەتۆمی پاشگەز بكاتەوە.
ئیسرائیل لە ئێستادا لەسەر هێرش بۆ سەر ئێران زیاتر پێداگری دەكات. بە بۆچوونی بەرپرسانی ئیسرائیل هێرش بۆسەر بنكە ئەتۆمییەكانی ئێران، دەبێ هەر ئەمڕۆ بێت، نەك سبەی. ئەم بۆچوونە لە ناوخۆی ئیسرائیل بەهەموو شێوەیەك رەنگی داوەتەوە. چونكە بەرپرسانی ئیسرائیل و كۆمەڵگەی ئیسرائیل بەگشتی لەمێژە كار لەسەر ئەوە دەكەن كە ئێران سەری ماركەیە و دەبێ لەوێ كۆتایی پێ بێت. بۆیە لە هەموو حاڵەتێكدا ئێران رووبەڕووی دوو بژار بووەتەوە، یان شەڕی قورس یا شەڕی نەرم كە ئاكامەكانی شەڕی قورس زۆر روون و ئاشكرایە.
سەرچاوە: nnsroj
-------------------

بۆ مامۆستای گەورە،عیسمەت شەریف وانلی

مەولوود ئافەند ..

ژمارەیەکی زۆر لە نیشتمان پەروەرانی کورد کە ھەموو تەمەنی خۆیان بۆ خزمەتکردن بە دۆزی رەوای نەتەوەکەیان تەرخان کردوە و تا ئێستاش وەک پێویست باسیان نەکراوە. دیارە لە مێژووی ھاوچەرخی کورد دا، کەس ناتۆانی ڕۆڵی عیسمەت شەریف وانلی لە دروستکردنی پەیوەندی کورد بە جیھانی دەروە لە بیر بکات، خەباتی سیاسی و دیپلۆماسی عیسمەت شەریف وانلی لە زۆر لایەنەوە جی تێرامان و لێ وردبوونەوەیە لەو سەردەمەدا کە کورد لە ھەموو لایەکەوە لە ژێر ھێرش و پەلاماری وڵاتانی داگیرکەردایە.

عیسمەت شەریف وانلی، ئەو کەسایەتییە ئەدەبی، رۆشنبیری و سیاسییەیە بۆ کورد و مێژووەکەی ھەوڵێکی زۆری دا و کەوتە بەر چەندان ئازار و ژیانی ناخۆش ھەر لە مەسەلەی زیندان و دەرکردنی بڕیاری  لە سێدارەدانی بەغیابی لەلایەن حکومەتی بەعس بگرە تا پڵانی تیرۆرکردنی لە لایەن موخابەراتی بەعسەوە لە ماڵەکەی خۆی لە لۆزاندا،بەڵام خەریکە وەک بەشێکی زۆر لە کەسایەتییەکانی تری سوودمەند بۆ گەلی کورد لە بیری نەوەکانی دەچێتەوە.

وانلی، بەڕۆژنامەنووسییەوە دەستی پێکرد و لە رێگەی پڕچەکبوون بە رۆشنبیری گەیشتەوە خانەی سیاسەت و ئەو شانازییەی پێ بڕا بەردێک بخاتە سەر ماڵی کورد و جوو. لە ناوەڕاستەکانی سەدەی رابردوو (١٩٦٠ تا ٦٩) کە عەرەبەکان و دنیا دژی نەتەوەی کورد خەریکی پیلانگێڕی بوون بەرامبەر ئەو نەتەوە چەوساوە و ھەر دەنگێکی نەشاز دەھاتە بڕین، عیسمەت شەریف وانیلی قامکی خستە سەر پرسێکی گرینگ و مەترسیدار لە رۆانگەی نەیارانی کوردەوە، ئەویش ئاشناکردنەوەی دووبارەی کورد و جوو بوو،بزوتنەوەی کورد لەو سەردامەدا بوو کە توانی بە پێشەنگی و ھەوڵە دیپلۆماسیەکانی وانلی لە دەرەوی وڵات دەرگایەکی نوێ بکاتەوە بۆ ھاوکاری و پەیوەندی لەگەل وڵاتانی ئەوروپا و ئیسرائیل بە تایبەتی،بەڵام لە ئاستی ھەموو رەنج و ئەمەکی وانلی نەتەوەی کورد و سەرکردایەتی سیاسی کورد لە ئێستادا نەیتوانی وەڵامدەرەوە بی،چۆن (عیسمەت شەریف وانلی) دوای ساڵانێکی زۆر لە ئازار و نەخۆشی جەستەییی لە دەرەوی نیشتمانی خۆی کۆچی لێ کردین،ئەو لەو چەند ساڵەی دواییدا زۆر بە تاسەی ئەوە بوو کە بتوانی سەردانی نیشتمانی خۆی بکات بۆ ساتێکی کەمیش ئەگەر بی، چاوی بە وڵاتی خۆی بکەوێتەوە،کە مخابن و ھەزار مخابن ئەو خەونی وانلی بەدی نەھات و ئەوە ئەمڕۆ خەبەری کۆچی بڵاو دەبێتەوە.

ئەو ھەوڵی دا بەنووسین، وتار و وەرگێڕان لە ئازاری ھاوبەشی دوو نەتەوە، موژدەی حەسانەوە بدات و بیسەلمێنێ کە بۆ گەیشتن بەئاسوودەیی دەبێ قەڵەمی بوێرت ھەبێ. ئەو نەیشاردەوە کە کورد و جوو دەبێ یەکدەنگ بن بۆ ئەوەی بمێنن و چیتر نەتوێنەوە، ئەو پڕ بەدەنگی نووسین ھاواری کرد کە ئەگەر گوێیان لە دەنگت نەگرت دەبێ پەنا بۆ ھاواری قەڵەم ببەیت و چارەیەکی ترت نییە.

تایبەتمەندیی عیسمەت شەریف وانلی تەنیا نووسین نەبوو، ئەو پرسی کوردی خستە ناو میدیای رۆژئاوایی و بەپێی سەرچاوە رەسمییەکان یەکێک لەو کەسانە بوو کە رۆژنامەنووسانی خۆرئاوایی بەشاخ و کێوەکانی کوردستان ئاشنا کرد، یەکێک بوو لەوانەی دەنگی تەقەی گەریڵای کوردی گەیاندە پاریس و رێگەی میدیای کوردی بەرەو ئەوروپا کردەوە.

وانلی، وەرگێڕێکی کوردی دەستپاک، نووسەرێکی رۆحپاک، نەتەوەیییەکی پاک و بێگەرد بوو کە ئامادە بوو بۆ سەرخستنی نەتەوە ژێردەستەکەی ھەموو تۆمەتێک بەگیان وەربگرێ. چونکە لە میدیای فارسدا عیسمەت شەریف وانلی بە "کوردە شۆڤینییەکە" ناسراوە، ئەو نازناوەی شانازییەکەی بەھەموو کەس ناگات و وانلی ھەر دەسبەجێ پێی خەڵات کرا.

کاتێک لە بۆچوونی تورک، فارس و عەرەبەکان بەرامبەر عیسمەت شەریف وانلی ورد دەبییەوە، ھەست بەوە دەکەی ئەو کەسایەتییە چەند بووەتە مایەی نیگەرانیی نەیارانی کورد و ھەڵگری بابەتێکی گرینگە، بەشێوەیەک کە دوژمنانی نەتەوەکەی ھەراسان کردووە، ئەویش ھەوڵەکانی بۆ لکاندنی رەوای کورد و جوو بووە.

ھەڵوێستی کەناڵەکانی راگەیاندنی کوردی بەرامبەر کەسانێکی وەک عیسمەت شەریف وانلی لە ئاستی خۆیدا نەبوو، رۆژانە باسی نووسەرانی دوو دێڕ و چەند پیتێکی ئەوروپایی، ئەمەریکایی، فارسی و عەرەبی دەکرێ، بەڵام رستەیەکی رێزگرتن لەسەر وانلی نایەتە نووسین.ئەگەر ھۆکارەکەی بۆ ئاگەدارنەبوون لە گرینگیی و بەھای کەسێتیی عیسمەت شەریف وانلی بگەڕێتەوە زیاتر شیاوە تا ئەوەی بەمەبەست و بەئەنقەست ھەوڵی پشت گوێخستنی ئەو کەسایەتییە بدرێ کە دڕکی ناوچاوی دوژمنە گرژ و کڕی نەتەوەکەمان بووە.

عیسمەت شەریف وانلی کە ئەرکە نەتەوەیی و رۆشنبیرییەکەی خۆی گەیاندە جێ، دوای ساڵانێکی زۆر لە ئازار لە تەک نەخۆشی جەستەیی،بەرخۆدانی بەرامبەر نەساخییەکی دژوار،کەچی ئەمڕۆ بۆ ھەمیشە ماڵئاوایی لیکردین،مامۆستای گەورە کە ئاواتی ئەوە بوو لە خاکی خۆی بحەسێتەوە و سەربەخۆییی کورد و وڵاتەکەی ببینێ کە چی بەناچار لە ئەوروپا دوای ساڵانێکی زۆر لە پەراوێزخستنی بۆ ھەمیشە ھەر بەو حەسرەتەوە سەری نایەوە و گیانی پیرۆزی سپارد و ئازادی کوردستانی بە چاوانی خۆی نەبینی،بەڵام توانی مێژووێکی پڕ لەسەروەری بۆ نەتەوەکەی دروست بکات،لە دوای مەرگی مامۆستای گەورەی کورد دەبێ نەوەی نوێی کورد رێگە نەدەن کە مێژووییەک لە خەبات و بەرخۆدانی مامۆستای گەورە عیسمەت شەریف وانلی لە پێناو دۆزی رەوای گەلی کورد لە ھەر چوارپارچەی فەرامووش بکرێت.

رێزگرتن لە کەسایەتییەکی ھاوشێوەی عیسمەت شەریف وانلی ئەرکی ھەموو ئەو کەس و لایەنە کوردانەیە کە ئەمڕۆ دەتوانن بنووسن و بوونیان ھەبێ، ھەموو ئەوانەی رۆژانێک مایەی ئومێدی وانلی بوون، سەرجەم ئەوانەی ئەگەر سەردەمانێک مامۆستای گەورە عیسمەت شەریف وانلی شانازیی پێوە دەکردن

///////////////////

چارەنووسی نادیاری مەولوود ئافەند و ڕاگەیەندراوێکی وەزارەتی ئیتڵاعاتی حکوومەتی ئێران
ماڵپەڕی هەڵوێست
ئێمە لە ماڵپەڕی هەڵوێستەوە زۆرجار بە ئاشکرا رامانگەیاندوە کە باشووری کوردستان بوەتە گۆڕەپانی رمبازێنی ناوەندە ئەمنیەتیەکانی حکوومەتی ئیران(چ سپای قودس وەک باڵی جاسووسی و ئەمنیەتیی حکوومەت بۆ دەروەی وەڵات و چ وەزارەتی ئیتڵاعات وەک ناوەندی ئەمنیەتیی ناوخۆیی حکوومەتی ئیران)ئەم ناوەندانە بەکەیفی خۆیان سیاسەت و رێبازە ئەمنیەتی‌یەکانی ئەو حکوومەتە لە باشوور (هەروەها عیراق) بەڕیوە دەبەن و سیاسەتەکانی حکوومەت لەمەڕ هێزەکانی ئوپوزیسون(هێز و تاکەکانی رۆژهەڵات) بە کەیفی خۆیان و بێ ترس دەبەنە پێش. زۆر بەداخەوە لەو پێناوەشدا دەسەڵاتی کوردی و بەتابەت هێزەکانی ئاسایشی یەکێتی، نەک بەرگریەکیان ناکەن، بەڵکە بەتەواوی دەستیان یان ئاوالە هێشتوە و لەوەش خراپتر یارمەتیان دەدەن. کە بەداخەوە هەر هاوکاریەکی ئاسایش لەگەڵ ناوەندی ئەمنیەتیی ئێران، زیندوو کەروەی کوشتاری سەدان رۆڵەی رۆژهەڵاتیە لە باشوور و شەرمی هاودەستیی یەکیتی و خەجاڵەتی بێدەنگیی ئەحزابی  ئوردوگانشین.
بێ سەروشوێن بوونی کەسێک بە نێوی "مەلوود ئافەند" لە چەند رۆژی ڕابردوودا و مەترسی ئەوەی کە تۆڕە جاسووسی‌یەکانی حکوومەتی ئیران لە سلێمانی لە پیلانێکی بەرنامەدارێزراودا لە داوایان خستبێ، دیسان هێنانە گۆڕی مەترسیی بوونی هێزە جاسووسی و ئەمنیەتی‌یەکانی حکومەتی ئێران لە باشووری هێناوەتەوە رۆژەفەوە. بەتایبەت لەم هەلە هەستیارەدا کە بەداخەوە هەلی لەبار بۆ نانەوەی تۆوی دووبەرەکی و شێواندنی یەکیەتی هێزەکانی باشوور و بەتایبەت یەکێتی و پارتی خەریکە خۆش دەبێ، بوونی ناوەندی جاسووسی حكومەتی ئێران، دەتوانی ژیانی گەورە بە بەرژەوەندیی باشوور بگەیەنێت. ئەویش لە کاتێکدا کە هێزەکانی باشوور هەرلە یەکێتی و پارتی‌یەوە تا هێزە ئیسلامی‌یەکان و تا ڕادەیەکیش گۆڕان، "مار"یان(ناوەندە سیخۆریی حکوومەتی ئێران) لە داوێنی خۆیان داڵدە داوە. "مارێک" گەر تا دەرفەت هەیە سەری پان نەکەنەوە و هەموو کون و هێلانەی لە باشوور تێک نەدەن، گەورەترین چزی لە دەسەڵاتە نیوە چڵە کوردیەکەمان دەوەشێنێ. ئیتر با هەر جەلال تاڵەبانی و رێبەرانی وەک ئەو لە "دۆستایەتیی دێرینەی برا موسوڵمانە ئێرانی‌ێەکانیان" بدوێن؟!
بەڵام لەسەر کەیسی بێ‌سەروشووێن بوونی مەولوود ئافەند.
گرنگیی بایەخدان بەم بزر بوونە‌ی ئافەند ئەوەیە کە ئەو بەرێزە سەرنووسەری گۆڤارێکە بەناوی ئیسرائیل-کورد. ئەوەش دەزانین حکوومەتی ئیران تا ئێستا دەیان جار بە ئاشکرا ڕایگەیاندوە کە ئیسرائیل خۆی خزاندوەتە باشووری کوردستان و خەریکی پیلان گێڕیە بە دژی بەرژەوەندیی خەڵکانی موسوڵمان(کە ئەڵبەت ئەو ناوە کۆدێکە بۆ ناوی حکوومەتی ئیسلامی).
گەرچی تا ئێستا هیچ روون نەبوەتەوە کە مەولوود ئافەند چی بەسەرهاتوە و هەروەها لەلایەن حکوومەتی هەرێمەوە هیچ لێدەوانێک نەدراوە ( بەهۆی ئەوە مەولوود ئافەند بەشێوەی یاسایی لە باشوور نیشتەجێ بوە پاراستنی دەکەوێتە سەر حکوومەتی هەرێم)، بەڵام چۆنیەتی بڵاو بوونەوەی خەبەرەکە و هەروەها چۆنیەتی بێ سەروشووێن بوونی ئەو رۆژنامەوانە جێگەی لێکۆڵینەوە و بەدوادا چوونە. ئەو بەرێزە لە هەولێرەوە بەرەو سلێمانی کەوتوەتە رێگە و پێش ئەوە لەگەڵ چەند کەس لە دۆستان و ناسراوانی پێوەندیی تەلەفوونی هەبوە. لە هیچکام لەو تەلەفوونانەدا باسی ئەوەی نەکردوە کە بەتەمای سەفەر یا خۆ شاردنەوە و یا داخستنی پێوەندیەکانی و لەوانە تەلەفوونی موبیلی بێت. لە لایەکی دیکەوە کەسێک بەناو "داغستانی"(گۆیا سەروکی پێشووی دەزگای ئیسرائیل-کوردبوە)، ڕا دەگەیەنێت کە ئافەند لە لایەن ناوەندە سیخۆریرکانی ئێرانەوە رفێندراوە، بەڵام لەهەمان کاتدا قسە بێژی ئەو ناوەندە دەڵێ کە ئافەند سەفەری کردوە. دیارە بە بێ ئەوە بڵی بۆ کوێ چوە!! هاوکات چەند کەسی نزیک لە ئافەند ئاسایشی سلێمانی تاوانبار دەکەن کە یارمەتیی پلان دارشتنی ناوەندە ئەمنیەتیەکانی ئێرانی داوە بۆ ئاگا بوون لە سەفەری ئافەند بۆ سلێمانی و تەنانەت شووێن گرتنی چۆنیەتی سەفەر و ئەو شوێنە کە لە سلێمانی دابەزیوە. هەموو ئەمانە و هاوکات نەبوونی هیچ دەنگ و هیچ رێگە و شوێنێک لە ئافەند(لانیکەم ئەوەی کە بڵێ من زیندووم، یا ئەو ئیدیعا و دەنگۆیانە لەسەری باش دەکرێ بەشێوەیەک ساق بکاتەوە) رێگە بۆ دروست بوونی چەند سناریو و دەنگۆ لەسەر ئەم رۆژنامە نووسە خۆش دەکەن. کە بەباوەڕی ئێمە گرینگترین سناریو و لە هەمان کات دا کارەسات بار ترینی، سناریوی رفاندنی ئافەندە لە لایەن هێزە ئەمنیەتیەکانی ئێرانەوە.
گەرچی هیوادارین بەرێز ئافەند دوور لە هەرچيشنە گرفتێک بێت، بەڵام وەک باسکرا بەداخەوە تا ئێستا هەلومەرجەکە ئەوە دەسەلمێنێ کە ئەو بەریزە لە لایەن حکوومەتی ئێرانەوە رفێندراوە.
بۆ ئەو رفاندنەش حکوومەتی ئێران هەم ئەنگیزە و هۆی هەیە، هەمیش بەهۆی ئاواڵە بوونی دەستی لە باشوور و هاوکات بێ‌پشت و پەنا بوونی کوردانی رۆژهەڵات لەوبەشەی کوردستان، ئەگەری ئەم سناریویە بەهێز دەکات.
ئەوەش کە ئەگەری ئەو سناریوەی لای ئیمە بەهێزتر کردوە، لێدوانێکی وەزارەتی ئیتڵاعاتی ئێرانە چەند رۆژ پاش بێ‌سەروشوێن بوونی مەولوود ئافەند. ئەو ڕاگەیەندراوەی وەزارەتی ئیتڵاعات کەلە ماڵپەڕی هاوبەشی ئەو وەزارەتخانە و ناوەندی ئەمنیەتیی سپای پاسداران بەناوی "گەرداب" بڵاو بوەتەوە مرۆڤ دەخاتە ئەو شکەوە کە رەنگە مەولوو ئافەند لە ژێر دەستی ئیتڵاعات دا بێت و لە داهاتوویەکی زۆر نزیکدا و پاش ئەوەی بە ئەشکەنجە ناچاریان کرد ببێتە ئاکتوری سناریوی وەزارەتی ئیتڵاعات، لە سەر شاشەی تەلەفزیونەکانی حکوومەتەوە بی‌بینین.
سناریوکەش بەپێی ئەو ڕاگەیەندراوەی وەزارەتی ئیتڵاعات بەو شیوەیە کە گۆیا باندێکی جاسووسی ئیسرائیل یان لێک بڵاو کردوە. ئەو باندە کە جاسووسی ئیسرائیل بوون، کوشتنی زانا ئەتومی‌یەکانی ئێرانیان لە لایەن ئیسرائیلەوە پێ ئەسپێردراوە (تا ئێستا سێ کەس کە حکوومەت خۆی بەناوی زانای ئەتۆمی ناساندوونی، بەشێوەیەکی گوماناوی کوژراون کە زۆربەی کارناسان گومانی کوشتنیان دەخەنە سەر حکوومەتی ئێران خۆی).
بۆ ئەو سناریوەش کێ لە سەرنووسەری گۆڤاری "ناوەندەی ئیسرائیل – کورد" باشتر. ئەوەیە کە وەزارەتی ئیتڵاعات لە ڕاگەیەندراوەکەیدا باس لەوە دەکات کە جاسووسانی ئیسرائیل بە هیمەتی"سەربازانی گوم‌ناوی ئیمامی زەمان" لە ناوخۆ و دەرەوەی وڵات شناسایی و دەستبەسەر کراون. ئەگەر سەرنج بدەین لە ڕاگەیەندراوەکەی وەزارەتی ئیتڵاعات دا باس لە دەرەوەی وڵات دەکرێ. مەولوود ئافندیش لە "دەرەوەی وڵات" بێ‌سەرو شوێن کراوە.
راگەیەندراوەکەی وەزارەتی ئیتڵاعات باس لەوە دەکات کە گیراوان لە چنگی ئەو وەزارەتەدان و خەریکی لێپرسینەوە(تۆ بخوێنەوە ئەشکەنجە و وادارکردنیان بە کاری ناکەردە) و لە رۆژانی داهاتوودا زانیاری زیاتر بە ئاگاداریی ئومەتی موسڵمان دەگات. واتا پاش شکانی زیندانیی بێ‌دەرەتان و قەبووڵ کردنی هەموو سناریوەکانی ئیتڵاعات، دەیان هێنیە سەر تەلەفزیون. ئەڵبەت رەنگە بۆ پاراستنی هێندێک "نورمی دیپلوماتیک" کە هێزەکانی باشووری کوردستان و بەتایبەت  یەکێتی(حکوومەتی ئێران لە ناوچەی ژێر دەسەڵاتی یەکێتی زۆرتر و دەست ئاواڵەترە) لەوە زیاتر لە بواری نۆکەری بۆ ئێران بێ ئابروو نەبن، رەنگە مەولوود ئافەند(پاش ئەشکەنجە و ئازاری زۆر) بێتە سەر شاشەی تەلەفزیون و بڵێت کە خۆی تەسلیم کردوەتەوە و خۆبەخش ئامادەی هاوکاریی برایانی موسڵمانە. ئەگەرچی ئەگەری ئەوەش هەیە لە ژێڕ ئەشکەنجەدا بکوژرێت.
ئەوانەی باسکرا سناریویەکە کە ئێمە بیری لێ دەکەینەوە و هیوادارین بەرێز ئافەند دوور بێ لەو مەینەت و ئەشکەنجە و ژیانی پر لە سەخڵەت و ئەمە تەنیا بۆچوون بێت. بەڵام بۆ پێش گرتن لە ئەگەری وەراست گەرانی سناریویەکی ئەوتۆ، ئێمە چیمان لەدەس دێت و دەبێ چی بکەین؟ تێکۆشەرانی کورد دەبێ بەشێوەی جیدی تا روون بوونەوەی چۆنیەتی بێ‌سەروشووین بوونی بەڕێز مەولوود ئافەند، خراپترین سناریو لەبەرچاو بگرن.

No comments:

Post a Comment

 
 
Blogger Templates