عه‌فرینییه‌كان باس له زوڵمی چه‌ته‌كانی توركیا و ئه‌نه‌كه‌سه ده‌كه‌ن
زوڵم و سته‌می ده‌وڵه‌ت و چه‌ته‌كانی توركیا له به‌رانبه‌ر ئه‌و كوردانه‌ی له عه‌فرینن، ڕۆژ به ڕۆژ زیاتر ده‌بێت. ئه‌و عه‌فرینییانه‌ی كه خۆیان له‌و زوڵمه ڕزگار كردووه، باس له‌و دڕاندایه‌تییه ده‌كه‌ن كه له به‌رانبه‌ریان كراوه.
ده‌وڵه‌تی توركیا و چه‌ته‌كانی (ئه‌لقاعیده، داعش و ئه‌لنووسره) كه به‌مه‌به‌ستی داگیركاری و قڕكردن هێرشیان كرده سه‌ر عه‌فرین، به‌رده‌وامن له‌سه‌ر كرده‌وه‌ی دڕندانه له به‌رانبه‌ر گه‌لی عه‌فرین.
ده‌وڵه‌تی توركیا له چوارچێوه‌ی ئه‌و په‌یمانه‌ی له‌گه‌ڵ ڕووسیا ئیمزای كردووه، له‌پێناو گۆڕینی دیمۆگرافیای شاره‌كه، چه‌ته‌كانی غووته‌ی ڕۆژهه‌ڵات و شاره‌كانی دیكه‌ی سووریای هێناوه و له شاری عه‌فرین جێگیریان ده‌كات. له لایه‌كی دیكه‌وه زه‌خت و سته‌مێكی زۆر له‌و خه‌ڵكه‌ی عه‌فرین ده‌كات كه له‌نێو شاره‌كه ماون.
هاوڵاتییه‌كی عه‌فرین به ناوی «ی.ن.ا» كه له كاتی داگیركردنی كانتۆنی عه‌فرین نه‌یویستووه له گونده‌كه‌ی بچێته ده‌ره‌وه، به‌هۆی زه‌خت و زۆرداریی هێزه‌كانی داگیركه‌ر ئێستا ناچار بووه واری خۆی جێبهێڵێت. ئه‌و هاوڵاتییه له لێدوانێكدا بۆ ئاژانسی هه‌واڵی فورات باس له زوڵم و دڕندایه‌تیی چه‌ته‌كانی توركیا له عه‌فرین ده‌كات.
«ی.ن.ا» ده‌ستنیشانی ده‌كات كه ده‌وڵه‌تی توركیا و چه‌ته‌كانی له سه‌رانسه‌ری شاری عه‌فرین هاتووچۆیان قه‌ده‌غه كردووه و ڕۆژانه هاوڵاتیان ده‌ڕفێنن و ئه‌شكه‌نجه‌یان ده‌ده‌ن. هاوكات ژنێكی عه‌فرین به ناوی «ن.ج» ئاماژه بۆ ئه‌وه ده‌كات كه چه‌ته‌كانی سه‌ر به «ئه‌نجومه‌نی نیشتیمانی كورد له سووریا - ئه‌نه‌كه‌سه» ڕێپیشانده‌ری ده‌وڵه‌تی توركیا و چه‌ته‌كانن و به ماڵه‌كانی عه‌فریندا ده‌یانگه‌ڕێنن.
«تاڵانیان كردین»
هاوڵاتی «ی.ن.ا» ده‌ڵێت: «به‌ر له داگیركردنی عه‌فرین خانه‌واده‌كه‌م به‌ته‌واوی كۆچیان كرد، به‌ڵام من نه‌مویست خاكی خۆم جێبهێڵم و له گوند مامه‌وه. چه‌ته‌كان هاتن لێپرسینه‌وه‌یان له‌گه‌ڵ كردم و گوتیان -چه‌كت هه‌یه-. منیش گوتم چه‌كم نییه. دواتر تێگه‌یشتم كه ده‌ست له من به‌رناده‌ن، بۆیه به‌ر له دوو ڕۆژ له‌گه‌ڵ گرووپێكی عه‌فرین له گوند ده‌رچووم. له ڕێگه‌دا چه‌ته‌كان ئێمه‌یان گرت و داوای پاره‌یان لێ كردین. داوایان كرد هه‌ر كه‌سێكمان ٥ هه‌زار لیره‌یان پێبده‌ین. ئێمه ئه‌وه‌نده پاره‌مان پێنه‌بوو، به‌ڵام ئه‌وه‌ی هه‌مان بوو پێمان دان. ئه‌وانیش وازیان لێ هێناین. به‌م شێوه‌یه له گوند هاتینه ده‌ره‌وه.»
«قه‌ده‌غه‌ی هاتووچۆ به‌رده‌وامه»
ئه‌و هاوڵاتییه‌ی عه‌فرین هێما بۆ ئه‌وه ده‌كات كه چه‌ته‌كان له ڕۆژانی سه‌ره‌تای داگیركاری ده‌ستیان له كه‌س نه‌داوه تا ئه‌و كاته‌ی جێگه‌ی خۆیان كردۆته‌وه، به‌ڵام دواتر یه‌ك به یه‌ك ده‌ستیان به لێپرسینه‌وه له خه‌ڵك كردووه. ئه‌و هاوڵاتییه ده‌شڵێت: ئێواران له كاتژمێر ٢٠:٠٠ به‌دواوه هاتووچۆ بۆ ده‌ره‌وه قه‌ده‌غه‌یه.
«نیوه‌ی شه‌و براكه‌ی منیان برد. دوای ئه‌وه‌ی ئه‌شكه‌نجه‌یان دا، ئازادیان كرد. گوتیان كه پێشێلی قه‌ده‌غه‌ی هاتووچۆی كردووه. له كاتژمێر ٢٠ به‌دواوه نه‌مانده‌توانی له ماڵه‌وه بچینه ده‌ره‌وه. هه‌رگیز نه‌مانده‌توانی له گوند بچینه ده‌ره‌وه.»
«هه‌ندێك كه‌س سیخووڕی ده‌كه‌ن»
«ی.ن.ا» ئاشكرای كرد كه هه‌ندێك له كوردانی عه‌فرین سیخووڕی بۆ چه‌ته‌كان و سوپای توركیا ده‌كه‌ن.
«هه‌ندێك كه‌س سیخووڕیان بۆ ده‌كه‌ن. بۆ نموونه، هاتنه گوندی ئێمه و گوتیان ئێوه چه‌كتان هه‌یه. ئه‌وانه‌ی زۆرترین ئازاریان داین، خائینه‌كانی نێو خۆمان بوون. چه‌ته خۆی له خۆیدا دوژمنه و ئه‌وه‌ی بیه‌وێت ده‌یكات، به‌ڵام خائینه‌كانی نێومان له هه‌موو كه‌س زیاتر ئازاریان داین.»
«ده‌ستیان به‌سه‌ر ئاژه‌ڵه‌كانماندا گرت»
ئه‌و هاوڵاتییه‌ی عه‌فرین كه شایه‌تحاڵی كرده‌وه‌كانی هێزه‌كانی داگیركه‌ره له عه‌فرین ده‌ڵێت، ژماره‌یه‌كی زۆر له هاوڵاتیانی عه‌فرین ڕفێندراون و تا ئێستا بێسه‌روشوێنن و كه‌س نازانێ بۆ كوێیان بردوون.
«ده‌ست به‌سه‌ر ماڵی هاوڵاتیاندا گیراوه. هه‌روه‌ها ده‌ستیان به‌سه‌ر ٢٢ سه‌ر ئاژه‌ڵی برازاكه‌مدا گرت. هاتن و بردیانن. گوند به گوندیان تاڵان كرد. له عه‌ین دارا و باسووتێ چه‌ند خانه‌واده‌یه‌ك ویستیان بگه‌ڕێنه‌وه سه‌ر ماڵ و موڵكی خۆیان، به‌ڵام چه‌ته‌كان ده‌ریانكردن. نه‌یانهێشت بچنه‌وه ماڵه‌كانی خۆیان.»
«ئه‌ندامانی ئه‌نه‌كه‌سه ڕێنیشانده‌ری بۆ چه‌ته‌كان ده‌كه‌ن و به ماڵاندا ده‌یانگه‌ڕێنن»
ژنێكی عه‌فرین به ناوی «ن.ج» كه له ڕێی ته‌له‌فۆنه‌وه بۆ ئاژانسی هه‌واڵی فورات قسه‌ی كرد، ده‌ستنیشانی كرد كه چه‌ته‌كان گوند به گوند و ماڵ به ماڵ ده‌گه‌ڕێن. ئاشكراشی كرد ئه‌و كه‌سانه‌ی ڕێنیشانده‌ری چه‌ته‌كانن، ئه‌ندامانی ئه‌نه‌كه‌سه-ن.
«ن.ج» ده‌ڵێت: چه‌ته‌كان به‌گوێره‌ی ئه‌و زانیارییانه‌ی كه ئه‌ندامانی ئه‌نه‌كه‌سه پێیان ده‌ده‌ن، ماڵی شه‌ڕڤانانی یه‌په‌گه\یه‌په‌ژه و خه‌ڵكی وه‌ڵاتپارێز تاڵان ده‌كه‌ن و ده‌یانسووتێنن. چه‌ته‌كانی ئه‌نه‌كه‌سه له‌گه‌ڵ سه‌رباز و چه‌ته‌كانی توركیا به ئۆتۆمبێله زرێپۆشه‌كانی سوپای توركیا جموجۆڵ ده‌كه‌ن.
«زۆر كه‌سیان ڕفاند»
«ن.ج» ئاماژه بۆ ئه‌وه‌ش ده‌كات كه ژماره‌یه‌كی زۆری هاوڵاتیانی عه‌فرین له لایه‌ن چه‌ته‌كان و سوپای توركیا ڕفێندراون و نازانرێت له‌كوێن.
«ئێمه نازانین ئه‌و كه‌سانه‌یان به‌ره‌و كوێ بردووه. به‌ڵام ده‌گوترێت كه زۆرینه‌یان ده‌به‌نه عه‌زاز و له‌وێ سزایان ده‌ده‌ن. چه‌ته‌كان ئێستا گوندنشینان له مه‌یدانی گوند كۆده‌كه‌نه‌وه و مه‌رجه‌كانی خۆیانیان به‌سه‌ردا ده‌سه‌پێنن. ده‌گوترێت به‌نیازن ئه‌نجومه‌نی گونده‌كان دروست بكه‌ن. چه‌ته‌كان له‌گه‌ڵ ئه‌نه‌كه‌سه ئه‌م كارانه ده‌كه‌ن و پێكه‌وه‌ن.»
«پاره له عه‌فرینییه‌كان ده‌ستێنن»
هاوڵاتی «ن.ج» ده‌شڵێت: «ده‌وڵه‌تی توركیا و چه‌ته‌كانی ناهێڵن گه‌لی عه‌فرین بگه‌ڕێته‌وه سه‌ر ماڵ و موڵكی خۆیان. ئه‌وانه‌ی كه ڕێگه‌شیان پێده‌درێت، به پاره ڕێگه‌یان پێده‌درێت. خانه‌واده‌یه‌كی گوندی باسووتێ-ی ناوچه‌ی شێراوا كاتێك ویستیان بگه‌ڕێنه‌وه ماڵی خۆیان، داوای ٣٠٠ هه‌زار لیره‌ی سووریایان لێ كردوون. به ناوی «باج»، پاره له خه‌ڵك ده‌ستێنن و هه‌ر كه‌سێكیش پاره نه‌دات ده‌ستبه‌سه‌ر ماڵ و موڵكه‌كه‌یدا ده‌گیرێت.»
No comments:
Post a Comment