لای لایە لە ئیلام و کرماشان

لای لایە لە ئیلام و کرماشان

لایه‌لایه‌ێ فۆلکلۆر کوردی باشوور رۆژهه‌ڵات – ئیلام

ماڵه‌یل ئاودان، وێژنگ وه‌ کییه‌

کورپه‌م دگری نان ئه‌ڕاێ نییه‌

شه‌که‌ر بکوتم وه‌ نه‌واته‌وه‌

ئه‌ڕا کوڕه‌گه‌م ده‌ شار هاته‌وه‌

هه‌ر که‌س مزگانی کوڕه‌گه‌م بارێ

ده‌ قه‌ن شرینتر دکه‌م وه‌ بارێ

هه‌ر که‌س مزگانی کوڕه‌گه‌م بارێ

ئێختیار دێرێ چه‌مم ده‌ربارێ

ماڵ و مینه‌گه‌م ته‌وڵێ بسازم

له‌ نواێ سۊرێ سه‌ما بوازم

گیانم ده‌ گیانت، گیانت بوو به‌سته‌

وه‌ زوور عه‌لی بێمار ناوگ خه‌سته‌

Maĺeyl awidan wêjing we kîye

Korpem digirê, nan eŕaŷ nîye

Şeker bikutim we newatewe

Eŕa kuŕegem de şar hatewe

Her kes mizganî kuŕegem bare

De qen şirîntir dikem we bare

Her kes mizganî kuŕegem bare

Êxtiyar dêrê çemim derbarê

Mal û mînegem tewĺê bisazim

Le niwaŷ sűrê sema biwazim

giyanim de giyanit, giyanit bû beste

We zûr elî bêmar nawg xeste

-------------------------------------------------------

دو پارچه‌ له‌ هه‌ڵبه‌سته‌یل لاوه‌لاوه‌- لایه‌لایه‌ێ فۆلكلۆر كوردی پارێزگه‌ێ كرماشان.

داڵگ كورد له‌ ناو ئێ هه‌ڵبه‌سته‌ شكر كه‌ێد ك ئێ كۆرپه‌ و جگه‌رگۆشه‌یه‌ ك خودا داسه‌ پێ بۊوه‌سه‌ دۆتێگ و فره‌یش ره‌زامه‌نده‌ و یه‌ نیشانه‌ێگ له‌ ئه‌وه‌سه‌ ك هێمانێگ دۆت له‌ ناو فه‌رهه‌نگ كورده‌واری تا راده‌یه‌ك پله‌ و پێگه‌ێ دێرێ ئه‌ڵبه‌ت نه‌ له‌ ناو زۆرم كۆمه‌ڵگه‌یا چۆن وه‌ڕاسی له‌ ناو رۆژهه‌ڵات ناڤێن وه‌ گشتی پله‌ و پێگه‌ێ ئافره‌ت نسبه‌ت وه‌ پیاگ هاتێیه‌سه‌ ئاست فره‌ نزمێگ به‌ڵام ژن له‌ ناو فه‌رهه‌نگ زاگرۆسا هێمانێ به‌شێگ له‌ خودایه‌رێ ها له‌ گیانێ و وه‌ چه‌و ئافره‌ته‌ و ئافه‌رینه‌ره‌و تماشاێ كرێ.

هه‌ڵبه‌ست - 63

خودا شكر له‌ێ هه‌نه‌

ده‌ورْ كه‌ریم زه‌نه‌

خودا کورپه‌ی دا‌ نه‌نه‌

خاڵق له‌ لێم نه‌سه‌نه‌

خودا شكر منه‌تێ

كۆرپه‌ بۊوه‌ وه‌ دۊه‌تێ

Xwida şikir leŷ hene

Dewri kerîmi zene

Xwda Korpeŷda nene

Xaĺiq le lêm nesene

Xwida şikir minetê

Korpe büwe we düetê

هه‌روه‌ها له‌ ناو ئێ هه‌ڵبه‌ستیشه‌ داڵگ شانازی وه‌ كۆرپه‌دۆتێ كه‌ێد و له‌ێوا ئڕا خوه‌نێ:

به‌شێگ له‌ هه‌‌ڵبه‌ست - 24

لاوه‌لاوه‌گه‌م ئڕا یه‌ێ تڵفێ

شه‌ماڵ بشانوو زه‌نجیره‌ێ زڵفێ

دۊه‌‌ته‌م خه‌فتگه‌ چۊ خه‌رمانه‌‌ێ گوڵ

په‌نجه‌ێ شمشاڵی ناسه‌ بان دڵ

دۊه‌ته‌م خه‌فتگه‌ چۊ خه‌رمانه‌ێ به‌‌ێ

په‌نجه‌‌ێ شمشاڵی ها له سه‌رسینه‌ێ

و ..........

Lawelawegem iŕa yeŷ tiĺfê

Şemaĺ bişanû zencîreŷ ziĺfê

Düetem xeftige çü xermaneŷ guĺ

Penceŷ şimşaĺî nase bani diĺ

düetem xeftige çü xermaneŷ beŷ

Penceŷ şimşaĺî ha le sersîneŷ …..

سه‌رچاوه‌: هه‌رمانێگ له‌ په‌راوێز ژیان، به‌رگ یه‌كه‌م (چاپ نه‌كریاێ)/ ژیار جهانفه‌رد

------------------

شێخ حەمە مارف مەریوان

لە زوانی خاتوو حەسیبەی خێزانیەوە لای لایە بۆ کوڕەکەی ئەکات :

ڕۆڵە لای لایە کوڕم لای لایە

ئەمشەو بٶچی تۆ هیچ خەوت نایە

ڕۆڵە ئەزانم هێشتا منداڵی

ساوای نەرم و شل بە گڕوگاڵی

بەڵام تەقالا و ئیدای تۆ بۆ من

خستوومیەتە ناو ئەندێشەی بێ بن

هەرچەن بچکۆلە و بەستەزمانی

ناشێ بۆ دنیا و ژینت بڕوانی

بڵێی لەم دنیای پان و هەراوە

بٶچی دەست و پێم مەحکەم بەستراوە؟

لە نێو لانکدا بەم جۆرە قەتیس

شەتەک دراوم بە پەت و گوریس

گوایە چیم کردوە بەشی کێ ئەخۆم؟

خۆ شیری مەمەی دایکی خۆم ئەخۆم

هەی لایە لایە ڕۆڵە لای لایە

دنیا زیندانی پیاوی ئازایە

ڕۆڵە خرپن و دڵ پەرٶشەکەم

هێزی دوو ئەژنۆم جگەرگۆشەکەم

پێت بڵێم بۆچی ئەسیر کراوی

لە نێو لانکدا شەتەک دراوی

تا خووی پێ بگری، بە کۆت و زنجیر

بە پەل بەستراوی هیچ نەبی زویر

دەست و پێت لە ژێر کۆتدا نەتەزێ

ڕەمەقت نەڕوات، دڵت نەلەرزێ

ئەو بەند و کۆتە وەک شێری برسی

ئاڵۆزت بکات لە هیچ نەترسی

بۆ نیشتمانت بە دڵ بجۆشی

بۆ سەندنی ماف زیاتر تێکۆشی

هەی لایە لایە ڕۆڵە لای لایە

پیاوی ترسنۆک حیزی گشت لایە

ڕۆڵە پەندی من بۆ خۆت و کاکت

بۆ پاشە ڕۆژو ژینی ڕوناکت

ئەم دنیا کەو ا تۆ پێت تێناوە

ڕەنگاوڕەنگ وەکوو بووکی ڕازاوە

زاهیری وایە نیوەی گەنیوە

بە مەسەل هەر وەک زرکەی هەتیوە

ساوای وەکوو تۆ تەجرەبەی نییە

ئاگای لە بەزم و گۆبەندی نییە

پیری وەک بابت تەجرەبەی زۆرە

هەزار ئەونەی دنیا کە بنکەی زۆرە

بۆ ئەوەی ڕەنجت بگا بە سەمەر

ئەبێ سەربەخۆ لە کڵ بێیتە دەر

نابێ هێچ وەختێ هەل بدەیت لە دەس

هاتو ئەو هەلە قەت نەکەوتۆ دەس

داد بۆ ئەم و ئەو خووی پیاوی حیزە

کوڕم مەسەلەس کەر بە نەقیزە

دەخیل نامووست نەفرۆشی بە نان

سەرشۆڕ بوەستی بەرانبەر ژیان

دەردی سەرشۆڕی قەت چاری نایە

لەبرسا مردن لە چاوی شایە

دایکت بە هیواس کاتێ بووی بە لاو

لە ڕیزی پیاودا کەویتە بەرچاو

لە ژێر سایەتدا بحەسێتەوە

وەک گوڵی تێراو بگەشێتەوە

وەک دایکانیتر بێت بە ساحێب خێو

پاسەوانی بیت لە جنۆکە و دێو

بە تیلایی چاو نیگای کرد هەرکەس

تێی هەڵدەیت هەتا ئەوپەڕی ئەتڵەس

هەی لایە لایە ڕۆڵە لای لایە

کوڕ عاسای دەستە بۆ بابە و دایە

ڕۆڵە بیناییم ڕۆڵەی شیرینم

سۆمای دوو چاوم دەوای برینم

ئاخرین پەندم زۆر پایە بەرزە

بۆ نیگارینی جێگای ئەو مەغزە

تۆ و کاکت بڕۆن خوێندن بخوێنن

مافی گەل و هۆز خۆتان بستێنن

بە خوێندن هەموو دەرد ئەبێ چارە

بێ سەواد وەکوو کوێری بێ دارە

نەک وەک زاناکان ڕابردووی وڵات

خۆتان مەشغووڵ کەن بە ئەدەبیات

یا تەحقێق لەسەر فەلسەفە و حیکمەت

بەرهەمیان نییە عەزیز بە غیرەت

بە شیمی و فیزیک و سەرنج لە مادە

ئەسپابی مەردی ئەبێ ئامادە

بە زوان بە قەڵەم بە ڕەنج و خەبات

گیانتان بەخت کەن لە ڕێگەی وڵات

بۆ داوا و نزا کەس گوێ ناگرێ

حەق ئەگەر حەقە بە زۆر ئەسەندرێ

ئەبەد نامرێ و ناوی زیندووە

ئەوەی لە ڕێگای گەلا تیاچووە

هەی لایە لایە ڕۆڵە لای لایە

شەرەف گەنجێکە هەر دوایی نایە

.rojikurd